Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2014

Ενότητες

Banksy
Λίγα λόγια για τις ενότητες…

Κάθε ενότητα έχει στην αρχή και στο τέλος της τη συζήτηση, εναποθέτοντας  τους στόχους που πρέπει να ερευνώνται και να αναπτύσσονται μαζί με τα παιδιά κατά την διάρκεια του μαθήματος (φυσικά αφορμές για συζήτηση δίνονται και στη διάρκεια του πρακτικού μέρους της ενότητας όπου μπορεί να παρεμβάλλεται μέσα στην πρακτική διαδικασία). Ο δάσκαλος, στο τέλος κάθε ενότητας, καταγράφει ανακαλώντας τη διαδρομή της σκέψης και των στόχων που ανασύρθηκαν καθώς και το βηματισμό της κάθε άσκησης που μπορεί να αλλάζει από ομάδα σε ομάδα ή ακόμη και από παιδί σε παιδί. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άσκηση δεν έχει ένα σταθερό τύπο, αλλά μετασχηματίζεται και ερμηνεύεται από κάθε δάσκαλο διαφορετικά, καθώς και από την ομάδα των παιδιών που λαμβάνουν μέρος. Ο εκπαιδευτικός έχει στο νου του το σκελετό της ενότητας που θα προτείνει, αλλά ο αυτοσχεδιασμός θα πρέπει να είναι πάντα παρών και να αφήνει την πρωτοβουλία σκέψης στα παιδιά, όπου η αυτενέργεια και ο αναστοχασμός αποτελούν σημαντικούς παράγοντες της μαθησιακής εξέλιξης. Οι ερωτήσεις πρέπει να αφήνουν τον χώρο στους μαθητές να πάρουν την σκυτάλη και μέσα από τις απαντήσεις τους να βρίσκουν τις επόμενες ερωτήσεις παραβάλλοντας τις δικές τους αναζητήσεις [p1] , υπό το πρίσμα διαφορετικών προοπτικών. Με τον τρόπο αυτό  αναπτύσσεται η ικανότητα παραγωγής μεγάλου αριθμού και διαφορετικού είδους ιδεών, συνδυασμών καθώς και πρωτοτυπίας.





Αυτή η συμμετοχική μάθηση επιτρέπει στο παιδί να διερευνά τον εαυτό του να έχει ευχέρεια σε ιδέες και σε συνειρμικές συνδέσεις, να οδηγείται στην εύρεση εναλλακτικών χρήσεων εκφράζοντας  την προσωπικότητά του μέσα από την ομάδα. Η ενεργή συμμετοχή και η κάθε εμπειρία αλληλοεπιδρά στο άτομο με ξεχωριστό τρόπο κάνοντάς τον να αναρωτιέται για τον τρόπο σκέψης του ίδιου αλλά και του άλλου. Είναι ένα πρόσωπο σε πλήρη λειτουργία (Rogers). Πρέπει να διερευνούμε τις διαφορετικές απόψεις ακόμα και τις δικές μας. Να μην επιβεβαιώνουμε μόνο αυτά που έχουμε ήδη γνωρίσει και με τα οποία έχουμε διδαχτεί να συμφωνούμε. Σε μια εποχή που τα ΜΜΕ έχουν τον κυρίαρχο λόγο στους ανθρώπους και οι γνώμες των άλλων εξουσιάζουν την ατομική μας ύπαρξη  ο ενεργητικός μαθητής και η πείρα στη λήψη αποφάσεων είναι τα φυσικά και αποτελεσματικά μέσα που τροφοδοτούν τη μάθηση (Dewey). Η έρευνα που γίνεται από τον κάθε μαθητή κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του έργου του δεν έχει να κάνει μόνο με την ικανοποίηση των αισθήσεων αλλά και με την ερμηνεία των αξιών. Το παιδί είναι ήδη τοποθετημένο και επηρεασμένο από μια ευρύτερη κοινωνική ομάδα εκτός του σχολικού χώρου. Έτσι τα ερεθίσματα, οι εμπειρίες και τα πρότυπα  που έχουν αποκτηθεί εκτός σχολείου δεν πρέπει να υπολογίζονται μέσα από την καταμέτρηση της ποιότητας της σκέψης του παιδιού[i], αλλά να εκφραστούνε στη μαθησιακή πράξη με τη διερεύνηση αυτών των συλλογισμών και την εκ νέου κατανόηση του λόγου ύπαρξης της τέχνης αλλά και της ίδιας της ζωής. Πρέπει να βελτιωθούμε στην αποδοχή του χάους[ii] που μας περιβάλει, να μάθουμε να συμβιώνουμε με τις πολυπλοκότητες και τις αβεβαιότητες που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Να μην ενδίδουμε στην τάση μας να υπεραπλουστεύουμε τον κόσμο

και να αφήνουμε τους άλλους να μας ταΐζουν με βολικές πληροφορίες διασκευασμένες σε καθησυχαστικές μορφές
 (ΝΟΡΝΑ ΧΕΡΤΖ[iii]). Μέσα από αυτή την ποικίλη και σύνθετη ανάπτυξη αρχίζουν να γίνονται κατανοητές οι διαπροσωπικές σχέσεις, αφήνοντας την «βολική τους γωνιά» στην αβεβαιότητα της αναζήτησης. 


Η νοηματοδότηση ενός δικού τους τρόπου ζωής και η συνείδηση του κοινωνικού τους ρόλου[iv], ως εκφραστές της κοινωνίας που ζούνε, θα συνθέσει στην σκέψη των παιδιών την αισθητική με την προσωπική ανάγκη να εκφραστούνε και να διερευνήσουνε μέσα από την τέχνη. Η υπεράσπιση της ιδιαιτερότητάς τους για λόγους που τα ίδια αναζητούν και όχι υιοθετούν με την  προσπάθεια εναρμόνισής τους με το κοινωνικό περιβάλλον (ευρύτερο ή στενό) είναι μια διαδικασία δυναμική όπου δημιουργούνται αναπόφευκτα συγκρούσεις και μεταβολές στο ατομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι. Άτομο και κοινωνία βρίσκονται σε μια διαρκή αλληλεπίδραση.   Αυτή η διερεύνηση ιδεών-πράξεων λαμβάνει χώρα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, ανατρέπει τις συνηθισμένες σχέσεις μαθητή-δασκάλου και σχολείου (χωρίς τον εξωτερικό έλεγχο με ποινές και επιβραβεύσεις), αφήνοντας να φανερωθεί ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας και σχέσεων έναντι των κοινωνικών συμβιβασμών και της κάθε αυθεντίας.



[i] Στην εκπαίδευση συχνά χρησιμοποιούνται πρότυπα ποιότητας.
[ii] Και να σκεφτεί κανείς ότι το παιδί στα πρώτα του ιχνογραφήματα παρουσιάζει μέσω της μουτζούρας αυτή τη φαινομενική αταξία και το κάνει για να ερευνήσει τον κόσμο που τον περιβάλει και να τον ερμηνεύσει. Αυτή η πολύπλοκη διαδικασία γίνεται ασυνείδητα μαθαίνοντας από μόνο του με ελάχιστη προσπάθεια και φυσικά μέσα από το παιχνίδι.

[iii]ΝΟΡΝΑ ΧΕΡΤΖ συνέντευξη στην ΕΦΗΜ. ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 24/8/2014                                   πηγή: http://www.efsyn.gr/?p=227134
[iv] χωρίς να είμαστε πάντα πρόθυμοι να αναλάβουμε το ρόλο που μας «αναλογεί. Ποια μαθήματα βρίσκονται συνήθως στις πρώτες ή τις τελευταίες ώρες διδασκαλίας; Η ταξινόμηση αυτή μας κάνει να αντιληφθούμε την ιεραρχική κατάταξη των μαθημάτων και την σπουδαιότητα που τους αποδίδουν. Η δημιουργικότητα, ο ενθουσιασμός και η περιέργεια μάλλον δεν χωράνε στην εκπαίδευση.
[p1]γιατί το ζήτημα δεν είναι να συνδέσουμε τις συνέπειες, αλλά να συμπλησιάσουμε και να απομονώσουμε, να συναρμολογήσουμε και  να συνσρθρώσουμε συγκεκριμένα περιεχόμενα· δεν υπάρχει τίποτα πιο ψηλαφητό και εμπειρικό (φαινομενικά τουλάχιστον) από την εγκαθίδρυση μιας τάξης ανάμεσα στα πράγματα· τίποτε που να απαιτεί πιο καθαρή ματιά, μια πιο πιστή και καλοτονισμένη γλώσσα·  τίποτα που να απαιτεί πιο επίμονα να αφεθούμε στο κύμα του πολλαπλασιασμού των ιδιοτήτων και των μορφών.
Μισέλ Φουκώ Michel Foucault, μετάφραση Κωστής Παπαγιώργης. Οι λέξεις και τα πράγματα. Μια αρχαιολογία των επιστημών του ανθρώπου, εκδόσεις 1986 «Γνώση» 








Δεν υπάρχουν σχόλια: